LỄ CHUNG NIÊN SÁM HỐI
I. NGHĨA:
CHUNG: trọn, cuối. NIÊN: năm. SÁM: ăn năn tội lỗi. HỐI: Hối hận, sửa đổi.
Sám hối gồm có 2 ý chính:
1. Tự xét lại việc làm đã qua nhận thấy có tội lỗi, sai lầm, thiếu sót thì ăn năn lỗi cũ, đó là đối với quá khứ.
2. Từ đó, quyết tâm sửa đổi chừa bỏ không tái phạm về sau nữa, đó là nhìn về tương lai.
II. Ý NGHĨA CHUNG NIÊN SÁM HỐI:
Ăn năn hối cải tội lỗi của mình vào dịp cuối năm. Chung niên sám hối cũng là một thường lệ được thi hành trong Phật giáo, hay Thiên Chúa giáo (gọi là Confession Annuelle). Sở dĩ định vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm là dựa theo truyền thống dân tộc, dùng ngày đó có tính chất như ngày hoàn tất mọi việc sinh hoạt của một năm cũ (cọng sổ, khoá sổ cuối năm) để chuẩn bị bước qua năm mới. Và cũng là một nghi thức tự giác, tự nhìn nhận những sai trái tội lỗi chính mình, tự suy xét về lời nói, việc làm và ý nghĩ, để ăn năn quyết tâm chừa bỏ thói hư tật xấu, khắc kỷ, phục thiện, để làm kim chỉ nam tiến thân trên đường tu đức lập hạnh.
III. TẦM QUAN TRỌNG CỦA SÁM HỐI ĐỐI VỚI NGƯỜI TU:
Ở phạm vi Ðời, chúng ta thường nghe các từ như: xin lỗi, thú tội, kiểm điểm, phê bình... Trong nếp Sống Ðạo, chúng ta dùng từ Sám Hối vừa chỉ tính cách chân thành tự giác nhận ra sai lầm tội lỗi để ăn năn chừa bỏ vừa hàm ý giải trừ nghiệp chướng thuộc nhiều kiếp trước. Mỗi tín hữu Cao Ðài muốn tu lập hạnh, muốn hướng thiện qua nghi thức Sám hối, cốt yếu phải lấy sự chân thật làm gốc, đừng chạy theo số lượng và hình thức bên ngoài, hãy ghi nhớ nơi quy điều, giới luật của người tín hữu Cao Ðài làm chuẩn thằng, chúng ta nương theo để tu hành nơi Kinh, luật, luận, Thánh giáo mà tìm về để thắp sáng tâm hồn, làm sống lại linh năng hồi hướng nơi mỗi chúng ta.
Lễ Chung Niên Sám Hối rất quan trọng ở chỗ: Những sự chuẩn bị của chúng ta về mặt tâm thức, tình cảm và khối lòng chân tín tuyệt đối. Nên quan niệm rằng: không chỉ nhằm đạt kết quả rồi chấm dứt vào ngày 23 tháng Chạp nầy, mà phải luôn luôn nuôi dưỡng và phát huy tinh thần tự giác, tự tu, tự kiểm từng sát na, để nhìn lại hiện tại, quá khứ, vị lai về đời tu của mình.
Thật vậy, người tu hành muốn giải nghiệp , tức là xoá bỏ bao nhiêu oan trái ràng buộc mà chúng ta đã tạo nên trong quá khứ dài lâu là bước rất quan trọng.
Trong Kinh Giải Oan dạy:
“Từ vô thủy bắt đầu tập nghiệp.
Nghiệp tập rồi phải kiếp trầm luân.”
Nghiệp cũ tích tụ từ nhiều kiếp trước, trong nghiệp kiếp nầy chúng ta không lo tu tĩnh, sám hối chừa bỏ còn tạo nghiệp mới nữa.
Theo Bài kinh Mai nhắc nhỡ chúng ta:
“Điều tập nghiệp kết oan nhớ giải.
Việc lỗi lầm hối cải xin thôi;
Chí tâm hôm sớm trau dồi;
Lập thân hành đạo đền bồi nợ xưa.”
Bài Kinh Hôm nhắc nhở:
“Ngày xưa những việc thị phi.
Nay con dứt sạch dầu chi mựa hềm.”
Người có tâm hướng thiện, người chưa có chút ý niệm gì về tu cầu hoàn thiện nói chung, tất nhiên không nghĩ gì về Sám Hối. Ðối với người biết tu, quyết chí tinh tấn hoàn thiện, thì dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, việc sám hối là việc hằng ngày, phải làm suốt cả cuộc đời người tu. Theo lời khen ngợi Kinh Sám Hối: “Ngày ngày tập sửa tánh thành, Ðêm đêm quyết chí tu hành ăn năn.”
Ngày xưa bậc Thánh như Tăng Tử còn nói: Nhất nhật tam tĩnh ngô thân, Nghĩa là: Mỗi ngày thường tự xét mình một lần, huống gì con người phàm tục như chúng ta! Vì thế, mỗi người tín hữu chúng ta mới có truyền thống nầy để đánh giá sự tiến bộ tu học từng năm một, nên gọi là Chung Niên Sám Hối. Mỗi chúng ta tự xét hỏi: Tại sao Tôn giáo đạo đức lại lấy việc Sám Hối làm quan trọng? Bỡi vì, con người là chủ mọi hành động của mình, thiện ác, tội phước thảy do nơi mình tạo ra. Ðức Phật nói: Lẽ Nhân quả nghiệp báo; Ðức Lão Tử nói: Hoạ phúc vô môn, duy nhơn tự triêu. (họa phước không đến mà tự mình vời nó đến); Ðức Khổng Tử nói Hoạch tội ư thiên, vô sở đảo giả (làm mắc tội với Trời, cầu khẩn cũng không được). Hay nói: Chủng qua đắc qua chủng đậu đắc đậu (trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu, hoặc: tích ác phùng ác, tích thiện phùng thiện (chứa chất điều ác thì gặp ác, chứa chất điều thiện thì gặp thiện). Thánh Kinh cũng nói: Mọi việc thiện ác của anh làm là làm cho chính anh vậy. Như thế, tất thảy các Tôn giáo đều cùng nhìn nhận con người là chủ động mọi việc thiện ác, phước đức tội lỗi. Vận mạng con người chính do nơi con người xây đắp lấy, cho nên ăn năn hối cải với lương tâm của mình, chứ không Ðấng nào sửa đổi tánh tình hành động cho mình được, chính tự mình phải nhận lấy trách nhiệm sửa đổi tánh tình mình cũng như đem lại Hạnh phúc cho mình vậy.
III. Ý NGHĨA ĐẶC BIỆT CỦA LỄ CHUNG NIÊN SÁM HỐI:
Trong tình tự sám hối, mỗi tín hữu cũng nên dành chỗ cho những suy nghĩ về Họ Ðạo. Chúng ta nên suy tư về Họ Ðạo nơi Ông Bà Cha Mẹ Anh Chị em, nơi đã từng làm lễ Tắm Thánh, Thành Nhân, với những ngày xa xưa khi mới lớn lên và tập tu, chúng ta suy nghĩ về hướng tu hành tinh tấn, tăng huy đạo hạnh, đã có những dấu hiệu gì xứng đáng để cảm thấy bình an hoan hỷ chưa? Và chúng ta có thể cảm nhận ra những dấu hiệu hoặc trạng thái, ý thức yếu kém về đường công hạnh tu tập trong nếp Sống Ðạo hằng ngày trong việc hộ trì Chánh pháp và trưởng dưỡng tình anh chị em đồng đạo không? Phải tự tu, tự kiểm, và kiểm chứng mới thấu đạt ý nghĩa đặc biệt lễ Chung niên Sám Hối.
Mỗi tín hữu hãy tự hỏi tại sao dâng lễ Chung Niên Sám Hối, lại phải cầu xin Ơn Trên tha thứ xá giảm tội tình mình? Và có chắc hẳn sám hối sẽ được dứt sạch tội lỗi trong năm cũ không? Chính chúng ta phải tự nghĩ sửa đổi tâm tình, cải ác tùng thiện, nói dễ chứ khó khăn lắm, vì thói quen tật xấu đã nhiễm vào tâm thức lâu ngày thành tự nhiên, thành cố tật! Ðức Khổng Tử nói :Thiếu thành nhược thiên tánh, tập quán như tụ nhiên (tập thành từ lúc nhỏ, cũng như thiên tánh, tập quen cũng thành tự nhiên), cũng như Tây ngạn nói: Thói quen là bản tánh thứ hai của con người. Xem như Thi sĩ Nguyễn Khuyến muốn bỏ tật nghiện rượu mà không sao bỏ được, có bài thơ rằng:
“Những lúc say sưa cũng muốn chừa,
Muốn chừa nhưng tánh lại hay ưa;
Hay ưa, nên nỗi không chừa được,
Chừa được, nhưng mà - cũng chẳng chừa!”
Ngược lại, trường hợp đặc biệt của Cụ Cố Ðạo Trưởng Hiệp Lý Lê Trí Hiển, mặc dù tuổi cao sức yếu, mắc tật nghiện thuốc phiện đã tiêm nhiễm hằng mấy mươi năm trong thời Cụ còn làm quan mà đeo đai mãi đến ngày hưu trí. Thế mà, sau khi ngộ Ðạo, Cụ quyết tâm bỏ nghiện để giữ gìn quy giới tinh nghiêm, lắm lúc bị cơn nghiện dày vò thể xác đau đớn Cụ phải ngất xỉu! Ðạo trưởng cố quyết tâm chịu đựng đến khi khắc phục được ma ghiền, thật quả là một nghị lực phi thường! Hẵn nhiên do đâu mà được, là nhờ mãnh lực, tha lực phù trì của Thiêng liêng, nhờ đức tin cao cả mà khắc phục được ma chướng buộc ràng.
Phản ánh các trương hợp trên, chúng ta khẳng định tất cả do Tâm tạo và ý chí nghị lực kiên cường dõng mãnh trên đường tu dưỡng, một đức tin kiên định hướng về Thầy sẽ được Ơn Trên hộ trì soi dẫn đến minh tâm kiến tánh, cải ác tùng thiện, thành đạt đến Chân, Thiện, Mỹ.
Từ đó, ai nấy trong chúng ta đều cảm thấy vui mừng, gặp nhau đều thấy dễ chịu. Rời nhà ra đi chúng ta mong sớm trở về, người ở nhà đợi chờ người đi vắng. Hằng năm cứ đến ngày Chung Niên Sám Hối, toàn đạo sẵn sàng dọn mình trong sạch, dâng hết khối chí thành, đốt nén hương lòng đến trước bệ Chí Tôn sấp mình khẩn nguyện qua hết lời bài Kinh Sám hối để suy gẫm câu kinh hầu tắm gội linh hồn, ăn năn tội tình trong năm, quyết sửa đổi chừa bỏ những sai trái lỗi lẫm từ nhỏ nhít đến to lớn đã từng gây ra phiền não buồn chán cho mình và cho mọi người! Thay vào đó, chúng ta đã làm được các điều vui vẻ, tốt đẹp, vừa ý, hớn hở cho nhau như những ngày đầu năm đón mừng Xuân mới.
Hiểu được, và làm được những điều chúng ta đã theo dõi đề tài từ đầu đến cuối, quả quyết do đức tin và nguyện lực của kẻ tu hành, đem lại các điều vui, tạo các việc lành, dần dần nguồn vui được tỏa rộng, hạnh lành phát huy, cảm thấy ra rằng Sám Hối có thể giảm nghiệp tăng phước, không còn tạo thêm nghiệp xấu cho mình và cho tất cả về sau, chắc chắn chúng ta sẽ hưởng được nếp Sống Ðạo: Sống Hạnh Phúc, Chết Bình An.
IV. KẾT LUẬN:
Xin mượn lời thơ sau đây kết thúc chuyên đề Chung Niên Sám Hối:
Cùng về suy nghiệm lời kinh (trọn bài Kinh Sám Hối);
Soi trong nghiệp thức phù sinh kiếp người;
Quanh năm bao cuộc khóc cười;
Bao phen lầm lỗi, bao hồi đảo điên!;
Nỗi trôi giữa cõi ưu phiền;
Nay về Sám Hối Chung Niên bên THẦY;
THẦY ơi! con thiệt thơ ngây
Vướng thân khổ lụy, biết ngày nào ra?;
Thân ơi! có biết chăng là...
U mê bao độ, thăng hoa bao lần;
Bụi nào còn vướng gót chân;
Giũ xong, nhẹ bước phong trần thênh thang!
NHAN NAI
Nguồn: www.caodaivn.com
PHỤ LỤC
Nguyên văn bài kinh Sám Hối:
