ĐẠO GỐC BỞI LÒNG THÀNH, TÍN, HIỆP
Đồng - Tiến
Người tín hữu Cao Đài chúng ta dù có thuộc chi phái nào đi chăng nữa thì bao giờ cũng bắt đầu thời cúng bằng bài Niệm Hương với câu kinh khởi đầu: “ĐẠO GỐC BỞI LÒNG THÀNH TÍN HIỆP”.
Cho dầu là đạo hữu tín đồ chỉ mới biết tu thân hành đạo hay là người đã xây nền đắp móng vững vàn nay bước lên đường Thiên Đạo cũng đều cần phải học hỏi để hiểu thấu đáo ý nghĩa câu kinh nầy hầu cố gắng thực hành trên đường tu học hành đạo. Tại trường tịnh Thanh Liên Đàn, Long An, Đức TẢ QUÂN VĂN DUYỆT trong một lần giáng đàn có dạy:
"........ Chư Thiên Mạng địa phương đọc bài Niệm Hương câu thứ nhứt, giải.
Địa phương bạch:......................................................
Cười, cười! Lão cho phép chư Thiên Mạng tam ban tự phát và bổ túc cho Lão nghe. Chư Thiên Mạng thuyết cho Lão nghe vì Lão rất vô phước không được nhập môn trong thời kỳ thứ ba khi Đức Chí Tôn mở Đạo" (01.07 Kỷ Dậu 1969).
Và với những ai quan tâm đến vấn đề trọng đại “Thống Nhất Nhà Đạo”, nhất là các bậc chức sắc chức việc, thì việc ứng dụng ý nghĩa của câu kinh đầu tiên nầy cũng được Ơn trên dạy bảo rất chu đáo.
Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu những lời dạy của các Đấng Thiêng Liêng về ý nghĩa của câu kinh nầy hầu áp dụng thực hành qua các lĩnh vực: Tu Thân Hành Đạo, Đại Thừa Thiên Đạo, Thống Nhất Nhà Đạo.
Trong những ngày đầu lập Đạo, Đức Chí Tôn đã dạy:
“Mừng thay gặp gỡ Đạo Cao Đài,
Bởi đức ngày xưa có bữa nay;
Rộng mở cửa răn năng cứu chuộc,
GÌN LÒNG TU TÁNH chớ đơn sai.” (THẦY)
Và Đức Mẹ cũng nhắc nhở: “TÂM đạo thủy chung rán giữ gìn,
Quý là trọn vẹn TẤM LÒNG TIN;
Ở đâu cũng thế, TÂM LÀ QUÝ,
Tâm ấy sáng soi chốn Ngọc Đình.” (MẸ)
Nền tảng của các bước đường tu học và hành đạo là Tâm của chúng ta, thể hiện qua các khía cạnh:
A. LÒNG THÀNH:
“Muốn thành Tiên Phật bởi thành lòng,
Vững chắc móng nền bởi lóng trong;
Xứng đáng trượng phu cùng thục nữ,
Dầu nơi cõi tục cũng non bồng.”
(ĐỨC QUAN ÂM BỒ TÁT; MINH LÝ THÁNH HỘI; 9-5 Giáp Dần)
Các yếu tố của lòng thành có thể kể như sau:
1 - THÀNH THẬT:
Giao tiếp trong cuộc sống dù môi trường đời hay tôn giáo, đối đãi thành thật với nhau không mưu mô gian trá vì lợi ích cá nhân là nét căn bản của con người đạo đức. Như Ơn trên có dạy:
“Người tu phải thành thật nhau là căn bản, vì Đạo là lẽ thật.... Người tu mà ý không thành thật, còn lừa dối, gian trá đủ điều thì rất uổng công tu.”
(ĐỨC KHỔNG THÁNH; THHT1 tr 109)
Đã nhập môn, lập thệ trở thành tín đồ. Chúng ta luôn ghi nhớ lời dạy của Thầy:
“Đã để vào tòa một sắc hoa,
Từ đây đàn nội tỷ một nhà;
Trung thành một dạ thờ Cao Sắc,
Sống có Ta, thác cũng có Ta.”
(THẦY; TNHT 2 tr 109)
Và trên đường tu tiến nhất là với những ai đã nhận sứ mạng với nhân sanh như nhân viên của Cơ Quan Phổ Thông Giáo Lý thì lời dạy sau luôn phải ý thức:
“Phải minh triết vững vàn ý chí,
Phải trung thành Đạo Lý khai minh;
Dù bao gian khổ gập ghình,
Chuyển hung thành kiết Chí Linh đợi chờ.”
(ĐỨC NHƯ Ý ĐẠO THOÀN CHƠN NHƠN; CQPTGL 02.5 Kỷ Mùi)
Người tín đồ đã trọng kỉnh Thiêng Liêng thì không gì quý hơn là phải học và hành theo gương của các đấng. Đó là chăm lo độ chúng sanh.
“Sao cho thành kỉnh Phật Trời thương,
Đạo đức chăm lo vững mối đường;
Công nghiệp phải lo sanh chúng độ,
Đàng sau để dấu kẻ soi gương.”
(TNHT2 tr 131)
Đã ý thức tu học hành đạo thì chúng ta phải chân thành với con đường đạo đức đã chọn, chân thành từ sâu thẳm của đáy lòng như lời Ơn trên dạy dỗ.
“Trong cơn hỗn độn mịt mù,
Mới tường ai hạng người tu chân thành;
Quyết tu chẳng chuộng công danh,
Rán gieo hột giống tốt lành mai sau.
Cho mầm nhánh tược trổi cao,
Lập đời Thánh thiện phong trào thuần lương.”
(ĐỨC QUAN ÂM BỒ TÁT; MINH LÝ THÁNH HỘI; 08.12 Đinh Mùi 1968)
(ĐỨC VÂN HƯƠNG THÁNH MẪU; MINH LÝ THÁNH HỘI; 14.7 Nhâm Tý 1972)
Lòng Thành thể hiện cao nhứt là “Chí Thành Tâm Đạo”. Sự thành công hay chưa thành của sự nghiệp lớn là tùy thuộc Thiên Cơ. Nhưng với mỗi cá nhân, trên đường phụng sự Thiên Cơ, lòng chí thành mới là điều Ơn trên trọng dụng:
a-Người Thiên Ân tín đồ của Thượng Đế phải hằng tỉnh tâm giác ngộ trên đường tu học.
“Đừng thấy khó mà sợ thì mới nhận được cái khôn, đừng thấy nhơn tình tráo trở, thế sự đảo điên mà rộn ràng tâm tánh rồi lãng quên công phu, công quả. Đã dốc chí tu hành thì đừng câu nệ chỗ đức bạc tài sơ hay căn cơ còn non kém. Đạo gốc là ở lòng chí thành, chí kỉnh, chí chơn.”
(ĐỨC NHƯ Ý ĐẠO THOÀN CHƠN NHƠN; VĨNH NGUYÊN TỰ, 10.01 Đinh Tỵ 1977)
“1. Có thật sự hết lòng vì Thầy vì Đạo chưa?
2. Có thật sự hết lòng vì Hội Thánh vì nhơn sanh chưa?
3. Có thật sự hy sinh vong kỷ vị tha, vô công, vô kỷ, vô danh chưa?”
(ĐỨC QUẢNG ĐỨC CHƠN TIÊN; CQPTGL; 12.10 Nhâm Tuất)
c-Vì thế Đức Mẹ mới dạy:
“Thành Đạo do con trọn chí thành,
Ngăn ngừa tư dục ở tâm sanh;
Bụi trần chớ để mờ chân tánh,
Ngôi vị Tiên Cung, Mẹ sẵn dành.”
(ĐỨC VÔ CỰC TỪ TÔN; CLĐ 15.8 Ất Hợi)
B. LÒNG TIN
Chúng ta hãy đọc đoạn Thánh giáo sau trong Thánh Huấn Hiệp Tuyển 2:
“ Chư đệ muội trên mấy mươi năm học Đạo nhớ câu: Đạo gốc bởi lòng thành tín hiệp. Khá tìm hiểu cho rốt ráo chữ thành tín, để hành tròn bổn phận.
Tín là tin, con người nếu chẳng có lòng tin, tức nhiên không làm nên một việc gì dù lớn hay nhỏ. Bởi câu: Nhơn vô tín bất lập. Vậy hôm nay Bần Đạo để đôi lời triết luận khuyến khích chư đệ muội, rán mà tích cực tu hành, trọn dạ tưởng tin có Thầy Trời cứu thế, không nên lơ đãng tiêu cực nghĩa là tu cầm chừng lấy lệ thì nào được kết quả đầy đủ, hầu ảnh hưởng tròn vẹn trong cảnh đời Thượng Nguơn Thánh Đức.”
(ĐỨC PHÁP LỰC KIM TIÊN; THHT 2, trang 129)
Vậy phải luôn xem xét lại chính mình. Đức Tin hôm nay có dày hơn hôm qua hay đã mỏng dần theo thời gian thể hiện ở sự nhiệt tâm tu học hành đạo hay uể oải quả công như lời dạy của Đức QUÁN THẾ ÂM:
“Khởi đầu giờ cúng, miệng hằng đọc: “Đạo gốc bởi lòng thành tín hiệp”. Thử hỏi lại xem mình có được TRỌN TIN những đàn anh hướng đạo mình chưa? Mình có thực lòng TIN YÊU quý mến đồng đạo khác chi phái của mình chưa? Mình còn giữ trọn chữ TÍN VỚI MÌNH chưa? Hay là khi vui khi mến thì nghĩ vầy, nói vầy. Khi buồn, khi hết thương mến lại nghĩ khác. LÒNG ngưỡng mộ ĐẠO của mình ngày hôm nay có còn nồng nhiệt thiết tha như ngày mới nhập môn cầu đạo chăng? Hay đã thỏn mỏn uể oải và dãi đãi từ lâu rồi. Nếu quả thật vậy, đó là không giữ được chữ TÍN và LÒNG TIN.”
(TÂY THÀNH THÁNH THẤT; 12.03 Kỷ Dậu 1969)
C. HIỆP HÒA:
Chúng ta hãy tiếp tục suy nghĩ về lời dạy của Đức QUÁN THẾ ÂM:
“Đạo như nước biển rộng bao la,
Chảy khắp lạch sông khắp hải hà;
Chỗ sạch nơi dơ đều có nước,
Mà không mất chất của riêng ta.
THI BÀI
Ta đây không phải là ta,
Cái ta giả tạm trần la buộc ràng.
Dễ chi gặp Đạo vàng đến độ,
Khó chi lìa tật đố nơi thân;
Trời kia cũng bởi thế nhân,
Mà đem quyền pháp độ lần giác mê.
Người tu học muốn về tiêu chuẩn,
Phương tiện dung cung phụng Đạo Cao;
Tìm phương HOÀ HIỆP với nhau,
Từ trong tâm thức sắc màu kể chi.....
Muốn có được Thiên thời Nghiêu Thuấn,
Thì NHƠN HÒA phải thuận trước đi;
Sầu bi đổi lấy từ bi,
Khiêm nhường thay thế khinh khi mạng đời.
Đã tự nhủ con Trời tá thế,
Dụng phép mầu phổ tế quần linh;
Thì toan tu sửa thân mình,
Cho nên Thánh thiện nhục vinh chẳng màng.
Rạng danh một cõi Đạo Vàng.”
(ĐỨC QUAN ÂM BỒ TÁT; NAM THÀNH THÁNH THẤT; 14.10 CANH TUẤT, 1970)
“Lớn anh chị, nhỏ tình em út,
Dại nương khôn chen chút lẫn nhau;
Sang hèn hay dở thấp cao,
Cũng đều con cái Thiên Tào điểm linh.
Mình suy kỹ phận mình trước hết,
Đối với người chớ dịch chớ xê;
Có tài giúp đỡ trọn bề,
Không tài giúp sức nào hề quản công.
Thiêng Liêng chứng tấm lòng vì đạo,
Vẫn thương đồng khuyên bảo cũng đồng;
Chẳng riêng nam bắc tây đông,
Phương chi một thất mà không hiệp hòa.”
Đức ĐÔNG THẮNG CHƠN NHƯ - Chơn Sắc - Trần văn Tìa giáng cơ nói: “Còn câu kinh thứ nhứt của Đạo Cao Đài, đó là: “Đạo gốc bởi lòng thành tín hiệp”.
Đạo là danh từ, lòng thành tín hiệp là hành động, mỗi mỗi việc làm đều phải có lý của nó. Thí dụ như người bệnh cần thuốc. Bệnh là điểm tựa, là sự vật. Thuốc là cứu cánh. Nếu thuốc không trị được bệnh thì thuốc không có ý nghĩa gì nữa. Như đói lòng nhờ cơm. Nếu cơm thiu, cơm hẩm, không giúp được người đói thì cơm không còn ý nghĩa gì nữa.
Hỏi vậy Đạo là gì? Đạo là bản thể vũ trụ, tối cao tối thượng, mà Đạo cũng là nguồn sống của vạn vật chí linh. Do đó những bậc Thánh triết Hiền Nhân Quân Tử mới dám xả thân cầu Đạo, đem sự tín ngưỡng, đem hành động nghĩa nhân đạo đức gây được uy tín trong nhân gian để đem họ hiệp về con đường đạo là nguồn sống.
Ngược lại, nếu không lòng thành, không hành đạo, làm sao có uy tín với nhân gian. Mà khi mất uy tín với nhân gian thì làm sao ai dám đến hiệp với mình. Mà khi không ai hiệp với mình, làm sao kêu họ về với Đạo để trở lại bổn nguyên. Do đó, hàng hướng đạo phải tâm niệm câu nhựt tụng đó để làm kim chỉ nam cho việc hành đạo, lãnh đạo nhơn sanh."
(CAO THƯỢNG BỬU TÒA; 18.8 Bính Ngọ 1966)
Bởi thế từ tín đồ cho đến hàng hướng đạo, lãnh đạo trên đường hành đạo phải nhớ:
- LÒNG THÀNH:
“Sự TU THÂN của mỗi con là tâm lý chân chánh... Các con có chí thành, chí kỉnh, trung thành với việc làm nhỏ nhặt thì các con mới hành động được việc to tát. Nếu các con không có một lý tưởng cao siêu, một hành động sáng suốt thì các con làm sao vững đường lối của các con để tiến đến Thiên Cơ Thầy định.”
(THẦY; THHT1; tr 142)
“Hãy nhìn xem vầng trăng kia, khi tròn lúc khuyết, khi tỏ lúc mờ. Vầng kim ô có lúc cũng bị vùng mây che ám. Nước sông khi lớn khi ròng, việc thế sự làm sao tránh khỏi thăng trầm bỉ thới. Những sự ấy không là quan trọng, mà quan trọng bởi ở tấm lòng mọi người có thật chân thành dang tay chèo chống thuyền đạo để cứu rỗi quần sanh hay chăng?”
(ĐỨC LÝ GIÁO TÔNG; NAM THÀNH THÁNH THẤT; 13.02 Bính Ngọ 1966)
- LÒNG TÍN: “Đã trải qua bao nhiêu ngày gian khổ, đã trải qua bao lúc long đong, mà chư đệ muội vẫn không sờn lòng, mãi chặt gìn lèo lái. Đó cũng đủ chứng minh rằng nếu có tâm thành thì dù bao khó khăn gian khổ cũng không ngăn cản được bước tiến đạo đức của con người. Nhất là tông đồ của Đại Đạo Kỳ Ba.”
(ĐỨC NGÔ ĐẠI TIÊN; TRÚC LÂM THIỀN ĐIỆN; 07.07 Nhâm Tý 1972)
- LÒNG HÒA HIỆP: “Những đứa mới vào Đạo mà có tâm hòa hiệp cũng sẽ thành, con nào chức sắc cao học đạo lâu năm mà nói một câu nghịch lẫn cũng không thoát khỏi luật Thiên điều trừng trị. Thầy luôn luôn ngự ở tâm hòa hiệp của các con." (THHT; THẦY) ĐỒNG TIẾN.
